Het kan geen kwaad zich af en toe te realiseren hoe de verhoudingen tussen de verschillende energiebronnen zich hebben ontwikkeld vanaf 1965, en welke rol de alternatieve bronnen hierin spelen. Er blijkt weinig veranderd in de energiemix, aldus BP.
Andrew Wheeler als opvolger van Pruitt is nu door de Senaat definitief bevestigd als nieuwe directeur van de EPA. Zijn stijl is anders dan die van Pruitt, die nogal eens tekeer kon gaan en bijvoorbeeld de klimaatopwarming goed voor de mensheid vond. Nee, Wheeler is beleefd en doet het met handschoenen aan. Bij zijn voordracht tegenover de senaatscommissie in Januari vond hij zelfs “climate change real”.
Hij is bereid om te luisteren naar andere meningen, maar Wheeler volgt wel de zelfde beleidslijnen en is zeker zo agressief om zijn (en dus Trump’s) doelen te bereiken als zijn voorganger. Hij gaat als oude steenkool-lobbyist rustig door met het faciliteren van die industrie door verdere verontreinigingen van rivieren waar mijnindustrie op loost toe te laten, en lagere emissie-eisen op te leggen voor kwik. Er lopen procedures van door Democraten bestuurde deelstaten tegen allerlei milieu- en klimaat initiatieven, die regels uit de tijd van Obama moeten verzwakken of liefst helemaal opheffen. Zo ligt Californië in de clinch met Wheeler’s EPA over emissie-eisen voor auto’s. Californië is daarin altijd voorop gegaan in het reduceren van die emissies. Daar dreigt nu een eind aan te komen.
Na de warme februaridagen is het inmiddels weer wat koeler geworden. Het is begin maart, weer eens tijd voor een overzicht van de gemiddelde wintertemperatuur op 5 Nederlandse KNMI stations: De Kooy, de Bilt, Vlissingen, Eelde en Maastricht. Maandgemiddelden van december 2018 en van januari en februari 2019 zijn toegevoegd met een nieuwe wintertemperatuur, gemiddeld over de 5 stations. Zie hier voor meer uitleg en verdere links over gebruikte terminologie en methoden.
De gemiddelde temperatuur van de 5 stations is deze winter hoger dan in de voorbije twee winters. De tien warmste en koudste winters uit de hele periode op een rijtje:
Over de hele periode vanaf 1907 gezien stijgt de wintertemperatuur (TheilSen methode) met een lineaire trend van 0,011 °C/jaar, ofwel 1,1 graad over de hele periode. In de periode vanaf 1988 daalt die zelfde temperatuur niet meer. Voor beide parameters weinig verandering tegenover de vorige winter.
Een smooth trend, hier met een 95% betrouwbaarheidsinterval maakt de bewegingen in de tijd beter zichtbaar en doet wellicht meer recht aan de veranderingen door de tijd dan een berekende lineaire trend.
België stapt uit de kernenergie. Het tijdstip van de kernuitstap is althans wettelijk bepaald in 2025. De centrales staan nationaal en internationaal in de belangstelling vanwege veel problemen, overigens meestal in de niet-radioactieve gedeelten van de centrales. Betondegradatie is een van de kritiekpunten.
De Belgische federale dienst Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) heeft onderzoek gedaan naar de betondegradatie in bunkergebouwen van de Belgische kerncentrales, Doel 3 en 4 en Tihange 2 en 3. In die gebouwen staan de noodsystemen die altijd paraat moeten zijn voor inzet bij storingen. De betondegradatie is al een oud en heikel punt van kritiek. Reparaties waren noodzakelijk en in overleg met de exploitant Engie zijn plannen gemaakt voor continue verbetering. Dit is door FANC medegedeeld in een zitting van de subcommissie nucleaire veiligheid van de Kamer op 12 februari.
Na de ramp bij Fukushima in 2011 zijn overal ter wereld stresstesten uitgevoerd. De FANC heeft dat ook gedaan. Er wordt dan gekeken of bijvoorbeeld de betonnen omhulsels bestand zijn tegen extreme externe inwerking, zoals het neerstorten van een groot vliegtuig. En daar zijn de gebouwen van de oudste drie reactoren, Doel 1, Doel 2 en Tihange 1 onvoldoende tegen bestand.
Nu in België steeds meer stemmen opklinken om de centrales na de wettelijk vastgelegde sluiting in 2025 nog open te houden, moet ook het FANC rekening houden met een mogelijk uitstel van de sluiting. In het geval dat de politiek besluit om de centrales toch langer open te laten blijven moet het FANC plannen maken om die verlenging veilig te laten verlopen door extra veiligheidseisen. Een proactieve denkoefening wordt het genoemd, want er is nog geen desbetreffende formele vraag gesteld aan het FANC. En exploitant Engie loopt alvast mee in de plannen, volgens haar kunnen de centrales best nog een tijdje mee na 2025. Als dat zou gebeuren moet Engie wel nog fors investeren.
Al vaker wordt de aandacht gevraagd voor het verdwijnen van insecten. Bijensterfte haalt nogal eens de krantenkoppen. Nu is er een artikel verschenen dat ook de krantenkoppen haalt, maar dan in kapitale letters.
Voorpagina van The Guardian 11 februari 2019
In een grote review van een dikke 70 onderzoeken “Worldwide decline of the entomofauna: A review of its drivers” van Francisco Sánchez-Bayo en Kris A.G. Wyckhuys in de komende editie van Biological Conservation (Volume 232, April 2019, Pages 8-27, https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.01.020, (behind paywall) wordt gemeld, dat een groot gedeelte van de insecten met uitsterven wordt bedreigd. Een jaarlijkse geconstateerde achteruitgang van zo’n 2,5% zou kunnen lijden tot een massale sterfte binnen een eeuw. Men spreekt al van de zesde massavernietiging op de wereld.
Highlights (uit artikel abstract)
Als voornaamste oorzaak wordt het veranderd landgebruik in de laatste eeuw aangeduid, met een enorme toename van de inzet van insecticiden. Gevolg: aantasting en verlies van habitat. Onderstaande grafiek is uit de Guardian overgenomen.
Toenemende landbouw en houtexploitatie met als gevolg verschillen in albedo en ontbossing beïnvloeden regionale klimaatpatronen. Veranderd landgebruik is daarmee evenzeer een factor van groeiend belang in de verschillende klimaatscenario’s. Opwarming zou alleen in de tropische zone enige invloed kunnen hebben op de insectensterfte.
Het belang van de insecten wordt maar matig onderkend, terwijl ze de hoeksteen zijn van onze wereld. Tot nu toe kijken we vooral op bij het afnemen van de populaties van aaibare diertjes, insecten vinden we vooral enge beestjes. Maar ze spelen een voorname rol in de dierenwereld als voedsel en ze zorgen ook voor bestuiving van planten. Hun rol als eco-service verleners kan niet worden gemist. Een wereld zonder insecten kan niet bestaan.
De auteurs dringen er op aan om het pesticide gebruik sterk te reduceren en daarvoor vervangende, meer duurzame middelen in te zetten. Vervuilde bodems en water moeten worden gezuiverd.
De “klimaat-spijbelaars” en –demonstraties in België oefenen druk uit op de regeringen om aanzienlijk meer werk te maken van het klimaatbeleid.
In de publieke discussie mengt zich nu een groep wetenschappers van de KU Leuven, die kritisch kijkt naar de mogelijkheden voor elektriciteitsvoorziening na de uitfasering van kerncentrales in België vanaf 2025. De bestaande kerncentrales zorgen nu nog voor ongeveer 50% van de elektriciteit. Gascentrales kunnen dat moeilijk opvangen, laat staan de alternatieve energiebronnen wind en zon. Bovendien komt men dan in de knel door toenemende CO2 emissie van die gascentrales. Er moet een geschikte mix worden gevonden.
De groep rond kernfysicus prof. Nathal Severijns, prof. Duurzaamheid Griet Ceulemans en communicatiewetenschapper Baldwin Van Gorp, is voorstander van het ontwikkelen van kleinere thorium centrales. Die zouden dan liefst operationeel moeten worden zodra de klassieke kerncentrales gaan sluiten. De groep sluit nu aan bij de stimulering van thorium centrales in Nederland door prof. Kloosterman van de TU Delft (zie voorgaande berichten hier, hier en hier).
De Leuvense groep komt nu met dit standpunt, nadat de eerste twee genoemden in een artikel over de Belgische elektriciteitsproductie na 2025 in Transdisciplinary Insights zich uitspraken voor een gedeeltelijke uitfasering van kernenergie, met een tijdelijke opvang van het stroomtekort door gascentrales. Thorium centrales dus als vervanger van de oudere centrales.
In een artikel in De Standaard van 5-2-2019 staat een illustratie van het gebruik van thorium voor de productie van 1 Gigawatt in vergelijking met een klassieke uranium centrale:
Ze hebben redenen om aan te nemen, dat de ontwikkelingen rond thorium centrales sneller kunnen gaan, zodat er nu al gewerkt zou moeten worden aan voorbereidingen als wetgeving en vergunningen, waarbij rond 2030 een prototype gereed zou kunnen zijn.
Meer links:
VRT Nieuws: “Thorium: de oplossing voor het energie- en klimaatvraagstuk?” https://vrtnws.be/p.L7nyvqxR7
Radio 1: https://radio1.be/groene-kernenergie-als-overgangsmaatregel
Dick Wursten’s website: http://www.dick.wursten.be/ceulemans_severijns.html
De Standaard 5-2-2019: Thorium, de heilige graal in het energiedebat, http://www.standaard.be/cnt/dmf20190205_04154664
Het onderzoek van de speciale rapporteur van de VN Alston over de extreme armoede in de UK is nog maar eens bevestigd in een update van het Royal College of Paediatrics and Child Health (RCPCH) rapport State of Health van twee jaar geleden.
In een vandaag verschenen artikel in The Lancet wordt hierover geschreven:
Britain is broken: Poor child health proves it.
Het rapport van Alston is besproken in het parlement met slechts 14 aanwezige leden, nadat de verantwoordelijke ministers notabene afstand hadden genomen van het rapport. Een teken dat het de right honourable friends geen moer kan schelen of de armoedige kinderen – nu geschat op een op de drie – eraan onderdoor gaan. Zozeer zijn ze bezig met hun partijpolitieke intriges rond de Brexit. Die Brexit is door een kleine meerderheid aanbevolen in het 2016 referendum, waarbij juist recent is aangetoond dat in die uitslag de stemmen van bewoners van de armoedige wijken de doorslag hebben gegeven. Dit waren zonder meer proteststemmen tegen de aanhoudende bezuinigingen van de Tories regering, en al jarenlang leugenachtig uitgelokt door de tabloids met anti-Europese verhalen. Eerder hadden deze wijken al gestemd voor de UKIP in de Europese verkiezingen, de partij van voorheen partijleider Farage die al jaren Europa zwart heeft gemaakt.
Dit zeggen de kinderartsen:
“Growing up in the grip of poverty has far-reaching and long-lasting repercussions: children born into poor households tend to have lower birthweight and are more likely to die in the first year of life. Notably, infant mortality rose in the UK in 2015 and 2016 after more than 100 years of continuous decline. Children living in poverty are more likely to be obese at age 4–5 years, to have a chronic illness, to die from an accident, and to experience mental ill-health. Adverse outcomes are lifelong, with disadvantaged children having a higher risk of death in adulthood from cancer, coronary heart disease, respiratory disease, and alcohol-related illness.”
Voilá, de UK een rijk land, met de vijfde grootste economie ter wereld, offert de gezondheid van haar kinderen op voor de economie. De kindersterfte neemt toe in de laatste jaren. Een regelrechte schande volgens de artsen.
Het artikel sluit af met huiver voor verdere bezuinigingen door de voortdurende onzekerheid over de Brexit (laat staan de leefomstandigheden na een no-deal):
“With the threat of Brexit looming, an extended period of financial uncertainty for the country seems inevitable and the consequences for those living in poverty cannot be underestimated.
The socioeconomic determinants of health in the UK are deteriorating. Britain feels broken. That one in three children is living in poverty in the world’s fifth largest economy is nothing short of a disgrace. Simply tinkering with plans and procedures will not improve the grim future that lies ahead for many children in the UK unless austerity measures and cuts to front-line public health services are reversed.”
