Nog eens: Kerncentrales in België langer open?

Unit 2 van de Tihange centrale (sluiting nu voorzien in 2023) moest deze week uit voorzorg uit bedrijf genomen worden vanwege een defecte pomp in het nucleaire deel. Net enkele maanden nadat de centrale weer mocht worden opgestart. Dat voedt onmiddellijk maatschappelijke onrust. De tegenstanders eisen sluiting van alle centrales op grond van risico’s voor de veiligheid van de omgeving, onder meer toe te schrijven aan scheurtjes in de kernreactoren en betondegradatie in de wanden van bunkers waarin stoom wordt afgeblazen. Zie ook het vorige artikel van 20 februari 2019.

Het is al eerder bij wet geregeld: de kerncentrales zouden uiterlijk in 2025 moeten sluiten, gascentrales zullen de backup van de energievoorziening overnemen. Op die wettelijke regeling is en wordt kritisch gereageerd door de energieleveranciers. Zij zien het niet zitten dat in de genoemde periode zo’n energietransitie kan plaatsvinden.

Ook de Belgische nucleaire waakhond het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle FANC bereidt zich (ongevraagd) sinds februari van dit jaar voor op het langer open houden van de centrales, een teken dat aan die kant deze optie ook open blijft. Ze noemen dat een proactieve denkoefening. FANC ziet toe op de veiligheid, verleent vergunningen, controleert de naleving en adviseert de regering en parlement. De politiek verwoordt meer de breed gedragen wens om te stoppen met kernenergie in België. In de Vlaamse politiek is o.a. de NV-A wel voorstander van het openhouden, en eventueel doorstoten naar de volgende generatie centrales.

Het verlengen van de levensduur van Doel 1 en Doel 3 tot 2025 had tot doel om tekorten in de elektriciteit productie in de komende winter op te vangen. Maar dat had volgens het Europese Hof van Justitie (29 juli 2019, zaak C-411/17) niet zonder grensoverschrijdende milieueffectrapportage mogen gebeuren, En die beoordeling geldt dan uiteraard ook voor andere nog open te houden units.

Deze week heeft de nieuwe Engie-Electrabel voorzitter Johnny Thijs zich – net als zijn voorganger Jean-Pierre Clamadieu, president van moedermaatschappij Engie in mei 2019 – gevoegd bij de tegenstanders van de kernuitstap. Hij denkt aan het openhouden van drie van de zeven units. Daarop komt dan weer onmiddellijke reactie van de tegenstanders.

De weg naar een voor iedereen acceptabele transitie blijft hobbelig.

Onderzoek naar de veiligheid van de reactorvaten

Zo blijft de discussie op en neer gaan. Het begrip “scheurtjes” in de reactorwand zou wel eens de trigger kunnen zijn van veel onrust. De aanwezigheid en mogelijke groei van die scheurtjes, voor het eerst geconstateerd in 2012, vormt in de ogen van velen een acuut gevaar, en men verdenkt de eigenaar en de FANC van het bagatelliseren van de “scheuren”. In de hele regio wordt daarom regelmatig geprotesteerd. Op veel ramen hangen posters die oproepen tot sluiting van Tihange.

Het gaat om platte waterstofvlokken, die in de wand zitten, omdat bij de productie van de vaten in de jaren ‘70 niet alle waterstof is verwijderd, zo is gebleken. Bij de periodieke controles wordt telkens bekeken of de vlokken niet toenemen in omvang en aantal. Dat blijkt niet het geval te zijn. Geconstateerde verschillen liggen aan nauwkeuriger en nieuwe onderzoeksmethoden met ultrageluid.

Op de site van FANC kan men meer achtergrond lezen over de waterstofvlokken. In dat dossier staan ook verwijzingen naar een onderzoek door de Duitse Reaktor Sicherheitskommission naar de vlokken in Tihange 2 en Doel 3 op verzoek van het Bundesumweltministerium.  De RSK is de Duitse pendant van FANC en de Nederlandse  Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming, de ANVS.

Dit is de directe link naar het RSK rapport “Bewertung der Sicherheitsnachweise für die Reaktordruckbehälter der belgischen Kernkraftwerke Doel-3 / Tihange-2“  of in het Engels: “Assessment of the safety cases for the reactor pressure vessels of the Belgian nuclear power plants Doel-3/Tihange-2”.

Resultaat van het RSK onderzoek in het kort

Uit de onderzoeken, vervolggesprekken en na opheldering van een aantal dringende vragen aan FANC begin 2017 wordt duidelijk, dat de waterstofvlekken geen gevaar opleveren onder de zware testcondities. Die vlokken tasten de metaalstructuur niet aan en beïnvloeden de sterkte niet, ook niet na langdurige en intensieve bestraling. Daarmee werden de conclusies van FANC bevestigd, en was het toestaan van de herstart van beide units verantwoord. Het blijft wel zaak om het onderzoek periodiek te herhalen en om nog bepaalde testen aansluitend uit te voeren, om met name de berekeningsmethode voor de vlekken te valideren door extra metingen. De RSK werkt daarin samen met FANC en het Franse Commissariat à l’énergie atomique et aux énergies alternatives (CEA). In het rapport worden de specifieke onderwerpen van de al gestarte onderzoeken genoemd.

Op de site van de ANVS wordt overigens niets over dit onderzoek gemeld. Ook in een blad als het Belgische Le Soir dat veel nieuws over deze materie brengt geen woord over dit rapport. Wel de vermelding dat de RSK nog vragen had aan FANC begin 2017. In Duitsland in de Aachener Nachrichten van 8 juli 2018 verscheen een interview met RSK leider Rudolf Wieland. Die heeft begrip voor de zorgen die de mensen hebben rond kernenergie, maar kan niet anders dan concluderen, “…dass die Meiler Tihange 2 und Doel 3 unbedenklich sind”. De krant tekent daarbij aan: “Für die Protestbewegung, die in unserer Region entstanden ist, könnte das ein herber Rückschlag sein“. Vervolgens verdwijnt het verhaal niet uit de pers, maar wordt het aftreden van Rudolf Wieland geëist door o.a. het Aachener Aktionsbündnis, vooringenomenheid gesteld bij commissieleden en een herziening van het rapport gevraagd. Dat alles werd door het Bundesumweltministerium resoluut van de hand gewezen.

Zoals overal (Brexit!) doet de mening van experts er in toenemende mate steeds minder toe in onze tijd. De rekening voor het negeren van experts krijgen we ooit gepresenteerd.

 

 

 

Advertenties

Brexit mess: “How communism prepared me for a no-deal Brexit”

Veel Britten maken zich waarschijnlijk zorgen over de ongemakken bij een no-deal Brexit, die even waarschijnlijk dreigt te komen. Vanaf 1 november worden de Britten geconfronteerd met tekorten aan bijvoorbeeld verse voedingsmiddelen en medicijnen. Misschien kan wat humor hun misère een beetje doen vergeten.

Landbouwers klagen dat door het vertrek van Oost-Europeanen de producten op het land staan te verrotten vanwege personeelsgebrek. De Poolse Joanna Hosa die nog in de UK woont heeft zich het lot van de arme Britten aangetrokken. Ze geeft enkele waardevolle tips, opgebouwd uit ervaringen en lering getrokken uit haar eigen harde leefomstandigheden onder communistisch bewind in Polen.

Na te lezen in Financial Times van 6 oktober 2019. Enkele bloempjes hieruit:

Toiletpapier tekort

Toiletpapier was schaars in Polen, en wat er was schuurde aan je billen. Gebruik dus liever krantenpapier. Maak het eerst zacht door het stevig te kneden, dan gaat het zeker goed.

Blikvoer

Kan geen kwaad voor enige tijd, maar dan moet je toch omzien naar verse producten als aardappelen, kool en uien. Die bevatten veel vitaminen, en zijn langer houdbaar. Kool is bij uitstek geschikt om scheurbuik te voorkomen (Is scurvy making a comeback? – BBC News – https://www.bbc.co.uk/news/health-35380716). Oost-Europeanen hebben heerlijke koolrecepten.

Medicijnen tekort

Val terug op huismiddeltjes als knoflook en madeliefjes. Overal goed voor, zeker de laatste. Ze staan in ieder grasveld en werken tegen slapeloosheid, angst, ooginfecties, goed voor bloedsuiker en immuun systeem. “For more information, just ask at your nearest Polish shop, assuming it is still open.”

In de rij staan

Britten zijn dat wel gewend bij de bushalte. Maar na de Brexit moeten ze de tactiek aanpassen: als je een rij ziet, sluit dan direct aan. Vraag aan de anderen wat er eventueel te koop is. Een uitstekende manier om in gesprek met anderen te komen en nieuwe vriendschappen te sluiten. Niet zo gezellig als met een biertje buiten de pub, maar allez, er komen beslist slimme migranten die je in de rij graag wat drank willen verkopen. En als het wachten lang duurt, kun je iemand vragen om je plaats in te nemen voor een glas bier…..De queue als nieuw buurthuis.

En tenslotte schrijft ze: “This is just a taste of what’s possible. Your eastern European neighbors are bursting with great ideas. So, don’t be shy, talk to your Polish friends. We’re here to help.”

 

Fukushima, acht jaar geleden: wie draagt schuld?

11 maart 2011 was er een zeer zware aardbeving in Japan, 9 op schaal Richter, gevolgd door een forse tsunami. De Fukushima Daiichi kerncentrale werd overspoeld door een 15 m hoge vloedgolf, waardoor alle koelaggregaten uitvielen met als gevolg  meltdowns en waterstof explosies in drie van de vier units. Daarbij kwamen grote hoeveelheden radioactief materiaal vrij naar de lucht en de nabije zee.

Er vielen meer dan 40 doden direct en niet lang na het incident en na de evacuatie in ziekenhuizen, nog afgezien van mogelijk lange termijn gezondheidsschade bij werknemers en omwonenden. De tsunami an sich richtte enorme schade aan en kostte het leven van ongeveer 18000 mensen.

De International Atomic Energy Agency volgt de status van de opruimwerkzaamheden. De vraag naar mogelijke schuld aan de ramp is recent opnieuw beantwoord na eerder ontslag van vervolging van leidinggevenden van eigenaar TEPCO bij processen in Tokyo in 2013 en 2015.

Een Japanse rechtbank sprak op 19 september 2019 drie leidinggevenden vrij van professionele nalatigheid omdat ze geen extra maatregelen tegen tsunami’s hadden genomen die het nucleaire ongeval hadden kunnen voorkomen. De belangrijkste kwestie was of de leidinggevenden daardoor verantwoordelijk waren voor de dood van de 44 ziekenhuispatiënten die na de verplichte evacuatie stierven. Volgens de rechtbank zou de (omvang van de) tsunami niet te voorspellen zijn geweest en zou het onmogelijk zijn  om de centrale te laten draaien onder elke denkbare tsunami conditie.

Een uitspraak die op zijn minst gezegd opzienbarend en zwaar teleurstellend is voor de familie van de overledenen. Nu lijkt niemand enige verantwoordelijkheid te dragen. Waarschijnlijk volgt nog een beroepszaak.

Ballingschap voor wetenschap in de UK door no deal Brexit

In een blogartikel van 30 september 2018 is gewezen op de zorgen die er in de UK zijn rond de financiering van wetenschappelijke projecten, projecten meer dan gemiddeld getrokken door  Britse onderzoekers. Dat geeft de UK een sterke positie, die nu onder druk komt te staan, zeker als ze uit de EU stappen zonder deal. Door hun geplande restricties op het principe van “free movement”, een der hoekstenen van de Europese samenwerking, raken ze in vergelijkbare problemen als Zwitserland.

Dit is een citaat uit het artikel:

In de hoek van life sciences research is de UK een grote speler wereldwijd. In voorgaande Europese samenwerkingsprojecten voerden de Britten de boventoon en haalden ze miljarden aan Europese subsidies binnen. De lopende Europese samenwerkingsprojecten gefinancierd in het Horizon 2020 programma en vaak onder UK leiding, gaan gewoon door tot aan het einde van de onderhandelingen. Daarna, althans bij een no-deal, moeten de Britten meer gaan betalen voor deelname. De Zwitserse variant van samenwerking binnen Horizon2020 staat de UK voor ogen. De Zwitsers werden wel uit dat programma geschrapt na een referendum dat de vrije toegang tot het land zou beperken. Vrij verkeer van personen is een niet onderhandelbare harde EU lijn, en Brexiteers verafschuwen dat principe. Dat staat garant voor een dik probleem bij toekomstige programma’s, verlies van hun vooraanstaande positie in deze tak van R&D, hogere kosten van deelname en forse toename van bureaucratie.

In 2014 werd een referendum (!) gehouden in Zwitserland, waarbij de SVP won met hun stop op de komst van vreemdelingen. Dat had ongedachte consequenties, want de Zwitsers werden subiet uit alle Europese projecten gegooid. Ze kregen geen toegang meer tot de grote Horizon subsidies, het met miljarden gevoede grote onderzoeks- en innovatieprogramma van de EU. En daar heeft de Zwitserse wetenschap grote schade van ondervonden.

In een beschouwing van de The Guardian van vrijdag 6 september  2019 wordt stil gestaan  bij de gevolgen voor de Zwitserse wetenschappers. Citaten:

……..However, the consequences have been far-reaching – and one unintended effect has been more than five years of isolation and regression for the country’s academic institutions and research groups.

……..Swiss researchers ……. saw their status as key players in Europe evaporate.

……..The long-term financial hit Swiss science has taken is still unclear. But the reputational damage has been significant. According to the Swiss research institute EPFL, levels of collaboration with the EU dropped by a factor of 10. Previously, Switzerland had ranked seventh for EU project coordinations, but after 2014 it plummeted to 24th place.

For UK science, which boasts an incredible history of world-leading research and discovery, there’s now a nervous wait. The fear is that a similar situation could manifest itself as Britain plots its exit from the EU. The country is, after all, one of the biggest recipients of research funding in the EU – claiming €8.8bn (£7.9bn) out of a total of €107bn during the funding round of 2007-2013. To abandon this would be catastrophic – and could put the UK on a Swiss-style path to scientific exile.

 

 

 

 

Public mass shootings, another aspect of USA culture

Update 13-9-2019

link: https://twitter.com/BryanDawsonUSA/status/1171968231818637312

1196 slachtoffers, dat is de balans van massa schietpartijen, als je uitgaat van ten minste vier doden per geval, zoals de Washington Post doet (wapo.st/massshootings). In dit blog is al eens opgemerkt, dat de ware terrorist niet die ene idioot met een oorlogswapen is die om zich heen schiet.

De ware terreur zit in het systeem dat het mogelijk maakt dat iedere idioot een wapen kan kopen. Angst voor de ander lijkt een belangrijke voedingsbodem die het systeem overeind houdt, samen met de enorme invloed van clubs als de National Rifle Association met zo’n vijf miljoen leden.

Tot nu toe zijn er 165 mass shootings bekend vanaf 1966. Het aantal slachtoffers per jaar neemt toe, meer dan 100 in 2017. De tijd tussen de moordpartijen wordt korter, van 342 dagen tussen 1966 en 1974 tot 53 dagen vanaf 2015. En elke keer na zo’n slachtpartij breekt de pleuris uit en wordt er gepleit voor strengere wapenwetten. Totdat de publieke aandacht weer verslapt.

De kans dat je het slachtoffer wordt is minimaal. Maar de angst om het willekeurige slachtoffer te worden van een  schietpartij hakt er telkens opnieuw in. Dat maakt het lastig om strengere regels door te voeren. De NRA en de wapenindustrie varen er wel bij.

De angst voor de andere wordt volop politiek misbruikt, kijk naar het immigratie beleid, kijk naar de vluchtelingen, kijk naar Trump’s uitlatingen naar Congresleden met een immigratie achtergrond. Deze demonisering van de ander is gevaarlijk.  En het gaat al verder: vluchtelingen in detentie, kinderen worden gescheiden van ouders, deportatie. Hebben ze niets geleerd van de jaren dertig? De moordenaars voeden zich daarmee en richten zich in toenemende mate op groepen, die in hun ogen afwijken van de blanke Amerikaanse cultuur.

Vreemd blijft natuurlijk, dat die 1200 doden in 53 jaar zo veel meer aandacht krijgen dan de gebruikelijke 36.000 doden door vuurwapengeweld per jaar in de USA. Tijdens de twee dagen van de schietpartijen in El Paso en Dayton met 31 dodelijke slachtoffers vielen elders in de USA 106 doden als slachtoffer van vuurwapengeweld. Vuurwapengeweld hoort kennelijk bij het leven in de USA, een afschuwelijk aspect van de Amerikaanse cultuur.

Update 16 augustus 2019

Redactionele reactie in The Lancet van 17 augustus, enkele citaten:

…….a resolution to stop mass shootings and the catastrophic cycle of gun violence cannot occur without a deep reckoning with underlying cultural forces……..In August, 2019, the National Council for Behavioral Health released a report, “Mass violence in America: causes, impacts, and solutions”, examining the relationship between mental illness and mass shootings. As a framework, the report suggests that a community-wide problem requires community-wide engagement and involvement to find points for intervention before violence occurs. The report concludes that although psychological and social functioning aspects might figure modestly in the constellation of factors that spur mass violence, to suggest that a diagnosable psychiatric illness is a “necessary or sufficient” risk factor is a great and damaging oversimplification, increasing stigma, promoting less effective policy strategies targeting a subset of individuals than more inclusive gun-control laws, and diverting attention from other mediating factors………

…….Republicans and the National Rifle Association (NRA) continue to propound unfettered access to firearms as an expression of liberty, stymieing legislation prohibiting high-capacity firearms, challenging universal background checks, and opposing extreme protection orders temporarily removing firearms from those deemed at risk. The far right and the Trump administration have fomented and normalised white nationalist sentiment and entitlement with anti-immigrant rhetoric, which is amplified by conservative media and then consumed by the disenfranchised. The First Amendment (protecting free speech) and the Second Amendment (the right to bear arms) have become weaponised and mass shootings are one of the byproducts.

 

Pachauri voor de rechter. Indiaas Hooggerechtshof: meer rechtbanken om achterstand in zaken ontucht met jeugdigen weg te werken.

Pachauri, de ex voorzitter van de IPCC en ex directeur van The Energy and Resources Institute (Teri), staat terecht voor seksuele intimidatie van een junior medewerkster. Aldus The Economic Times van 13 juli 2019. Het zoveelste hoofdstuk in deze kwestie.

Zij heeft half juli voor de rechtbank in Delhi de achtergrond van haar klacht verteld, vier jaar nadat aangifte was gedaan. Geen voorbeeld van voortvarendheid, waarbij Pachauri alle middelen heeft gebruikt om de zaak te traineren en in de tussentijd vrijelijk rond de wereld te reizen. Nu was hij afwezig wegens ziekte, naar verluidt ter behandeling in een intensive care unit in Mexico.

Opvallend is de geringe aandacht die de zaak nog trekt in de Indiase pers. Het duurt gewoon te lang.

De Indiase gerechtelijke molens draaien langzaam in dit soort zaken, ook als het om ernstigere zaken als daadwerkelijke verkrachtingen gaat. En zeker nu de aangifte bereidheid sterk is gegroeid door een aantal schrikbarende zaken, en door de internationale publiciteit rond seksueel misbruik. Zo moet er extra aandacht worden gegeven aan aangiften van seksuele misdaden tegen kinderen. Het Hooggerechtshof heeft opdracht gegeven om daarvoor aparte rechtbanken in te richten om de enorme achterstand in die zaken weg te werken.

(FIR = First Information Report, een aangifte, wordt in India in ernstige gevallen altijd gevolgd door politie onderzoek)

Dit artikel uit The Times of India (New Delhi edition) van 29 juli geeft de omvang van het probleem, het gaat om 33.000 (!) gevallen per jaar. De achterstand bedraagt ongeveer 150.000.

India heeft een bevolkingsomvang van afgerond 1,3 miljard, de 33.000 gevallen komen overeen met  0,0025% van de bevolking. Ter vergelijking: Het CBS telde  in Nederland 345 ontuchtgevallen met jeugdigen in 2018, en 345 gevallen op een bevolking van 17,2 miljoen komt overeen met 0,0002%. In India dus 10 keer meer gevallen dan in Nederland. Wat er ook van zij, de achterstand in de afwerking van de zaken is een slechte zaak, en het Hooggerechtshof heeft gelijk om daar actie op te voeren.

 

 

Mediale “verontwaardiging” over lachgas emissie Chemelot

Nadat dagblad de Limburger braaf de NRC artikelen over de lachgas emissie heeft gekopieerd komt er vandaag 4 juni 2019 een redactioneel opiniestuk, dat boze DSM aandeelhouders citeert, omdat DSM (lees Chemelot) jaren niets heeft gedaan aan de emissie. Ook de directeur Sijbesma wordt met vinger nagewezen.

Zowel de redactie als de aandeelhouders hebben ooit rekenen geleerd, mag worden aangenomen.

Maar kennelijk heeft niemand de berekening van de emissie en de effecten daarvan eens zelf uitgevoerd. In het vorige blog artikel is de berekening wel uitgevoerd met vrij toegankelijke formele gegevens.

En die berekening komt uit op een bijdrage van de Chemelot plant (1,1 Mton CO2-equivalent) van 0,4% op landelijk niveau van de totale broeikas emissie, en op 0,011% op Europese schaal. Op de site van het Europees parlement wordt lachgas als broeikasgas niet genoemd. Op wereldschaal wordt dat 0,0024%. Waar praat je dan nog over? 

Dat DSM aandeelhouders met een schuine blik op hun aandelen vooral politiek reageren ligt voor de hand, en ook dat DSM het boetekleed aantrekt past in die houding. Het is kennelijk niet bon ton om vragen te stellen bij zo’n gevoelig onderwerp als het klimaat, maar gelet op de ware proporties van de emissie maken de aandeelhouders en de redactie van de Limburger zich eigenlijk belachelijk.