Klimaat mede oorzaak van massale sterfte onder insecten

Al vaker wordt de aandacht gevraagd voor het verdwijnen van insecten. Bijensterfte haalt nogal eens de krantenkoppen. Nu is er een artikel verschenen dat ook de krantenkoppen haalt, maar dan in kapitale letters.

Voorpagina van The Guardian 11 februari 2019

In een grote review van een dikke 70 onderzoeken “Worldwide decline of the entomofauna: A review of its drivers” van Francisco Sánchez-Bayo en Kris A.G. Wyckhuys in de komende editie van Biological Conservation (Volume 232, April 2019, Pages 8-27, https://doi.org/10.1016/j.biocon.2019.01.020,  (behind paywall) wordt gemeld, dat een groot gedeelte van de insecten met uitsterven wordt bedreigd. Een jaarlijkse geconstateerde achteruitgang van zo’n 2,5% zou kunnen lijden tot een massale sterfte binnen een eeuw. Men spreekt al van de zesde massavernietiging op de wereld.

Highlights (uit artikel abstract)

• Over 40% of insect species are threatened with extinction.
• Lepidoptera (vlinders), Hymenoptera (vliesvleugeligen) and dung beetles (Coleoptera- kevers) are the taxa most affected.
• Four aquatic taxa (libellen, steenvliegen, schietmotten, eendagsvliegen) are imperiled and have already lost a large proportion of species.
• Habitat loss by conversion to intensive agriculture is the main driver of the declines.
• Agro-chemical pollutants, invasive species and climate change are additional causes.

Als voornaamste oorzaak wordt  het veranderd landgebruik in de laatste eeuw aangeduid, met een enorme toename van de inzet van insecticiden. Gevolg: aantasting en verlies van habitat. Onderstaande grafiek is uit de Guardian overgenomen.

 

 

Toenemende landbouw en houtexploitatie met als gevolg verschillen in albedo en ontbossing beïnvloeden regionale klimaatpatronen. Veranderd landgebruik is daarmee evenzeer een factor van groeiend belang in de verschillende klimaatscenario’s. Opwarming zou alleen in de tropische zone enige invloed kunnen hebben op de insectensterfte.

Het belang van de insecten wordt maar matig onderkend, terwijl ze de hoeksteen zijn van onze wereld. Tot nu toe kijken we vooral op bij het afnemen van de populaties van aaibare diertjes, insecten vinden we vooral enge beestjes. Maar ze spelen een voorname rol in de dierenwereld als voedsel en ze zorgen ook voor bestuiving van planten. Hun rol als eco-service verleners kan niet worden gemist. Een wereld zonder insecten kan niet bestaan.

De auteurs dringen er op aan om het pesticide gebruik sterk te reduceren en daarvoor vervangende, meer duurzame middelen in te zetten. Vervuilde bodems en water moeten worden gezuiverd.

 

Advertenties

Thorium centrales in België

De “klimaat-spijbelaars” en –demonstraties in België oefenen druk uit op de regeringen om aanzienlijk meer werk te maken van het klimaatbeleid.

In de publieke discussie mengt zich nu een groep wetenschappers van de KU Leuven, die kritisch kijkt naar de mogelijkheden voor elektriciteitsvoorziening na de uitfasering van kerncentrales in België vanaf 2025. De bestaande kerncentrales zorgen nu nog voor ongeveer 50% van de elektriciteit. Gascentrales kunnen dat moeilijk opvangen, laat staan de alternatieve energiebronnen wind en zon. Bovendien komt men dan in de knel door toenemende CO2 emissie van die gascentrales. Er moet een geschikte mix worden gevonden.

De groep rond kernfysicus prof. Nathan Severijns, prof. Duurzaamheid Griet Ceulemans en communicatiewetenschapper Baldwin Van Gorp, is voorstander van het ontwikkelen van kleinere thorium centrales. Die zouden dan liefst operationeel moeten worden zodra de klassieke kerncentrales gaan sluiten. De groep sluit nu aan bij de stimulering van thorium centrales in Nederland door prof. Kloosterman van de TU Delft (zie voorgaande berichten hier, hier en hier).

De Leuvense groep komt nu met dit standpunt, nadat de eerste twee genoemden in een artikel over de Belgische elektriciteitsproductie na 2025  in Transdisciplinary Insights zich uitspraken voor een  gedeeltelijke uitfasering van kernenergie, met een tijdelijke opvang van het stroomtekort door gascentrales. Thorium centrales dus als vervanger van de oudere centrales.

In een artikel in De Standaard van 5-2-2019 staat een illustratie van het gebruik van thorium voor de productie van 1 Gigawatt in vergelijking met een klassieke uranium centrale:

Ze hebben redenen om aan te nemen, dat de ontwikkelingen rond thorium centrales sneller kunnen gaan, zodat er nu al gewerkt zou moeten worden aan voorbereidingen als wetgeving en vergunningen, waarbij rond 2030 een prototype gereed zou kunnen zijn.

Meer links:

VRT Nieuws: “Thorium: de oplossing voor het energie- en klimaatvraagstuk?”  https://vrtnws.be/p.L7nyvqxR7

Radio 1: https://radio1.be/groene-kernenergie-als-overgangsmaatregel

Dick Wursten’s website: http://www.dick.wursten.be/ceulemans_severijns.html

De Standaard 5-2-2019: Thorium, de heilige graal in het energiedebat, http://www.standaard.be/cnt/dmf20190205_04154664

 

 

 

 

Britain is broken: Poor child health proves it

Het onderzoek van de speciale rapporteur van de VN Alston over de extreme armoede in de UK is nog maar eens bevestigd in een update van het Royal College of Paediatrics and Child Health (RCPCH) rapport State of Health van twee jaar geleden.

In een vandaag verschenen artikel in The Lancet wordt hierover geschreven:

Britain is broken: Poor child health proves it.

Het rapport van Alston is besproken in het parlement met slechts 14 aanwezige leden, nadat de verantwoordelijke ministers notabene afstand hadden genomen van het rapport. Een teken dat het de right honourable friends geen moer kan schelen of de armoedige kinderen – nu geschat op een op de drie – eraan onderdoor gaan. Zozeer zijn ze bezig met hun partijpolitieke intriges rond de Brexit. Die Brexit is door een kleine meerderheid aanbevolen in het 2016 referendum, waarbij juist recent is aangetoond dat in die uitslag de stemmen van bewoners van de armoedige wijken de doorslag hebben gegeven. Dit waren zonder meer proteststemmen tegen de aanhoudende bezuinigingen van de Tories regering, en al jarenlang leugenachtig uitgelokt door de tabloids met anti-Europese verhalen. Eerder hadden deze wijken al gestemd voor de UKIP in de Europese verkiezingen, de partij van voorheen partijleider Farage die al jaren Europa zwart heeft gemaakt.

Dit zeggen de kinderartsen:

“Growing up in the grip of poverty has far-reaching and long-lasting repercussions: children born into poor households tend to have lower birthweight and are more likely to die in the first year of life. Notably, infant mortality rose in the UK in 2015 and 2016 after more than 100 years of continuous decline. Children living in poverty are more likely to be obese at age 4–5 years, to have a chronic illness, to die from an accident, and to experience mental ill-health. Adverse outcomes are lifelong, with disadvantaged children having a higher risk of death in adulthood from cancer, coronary heart disease, respiratory disease, and alcohol-related illness.”

Voilá, de UK een rijk land, met de vijfde grootste economie ter wereld, offert de gezondheid van haar kinderen op voor de economie. De kindersterfte neemt toe in de laatste jaren. Een regelrechte schande volgens de artsen.

Het artikel sluit af met huiver voor verdere bezuinigingen door de voortdurende onzekerheid over de Brexit (laat staan de leefomstandigheden na een no-deal):

“With the threat of Brexit looming, an extended period of financial uncertainty for the country seems inevitable and the consequences for those living in poverty cannot be underestimated.

The socioeconomic determinants of health in the UK are deteriorating. Britain feels broken. That one in three children is living in poverty in the world’s fifth largest economy is nothing short of a disgrace. Simply tinkering with plans and procedures will not improve the grim future that lies ahead for many children in the UK unless austerity measures and cuts to front-line public health services are reversed.”

 

Wanneer krijgen we een Witte Kerst

Al eens eerder is over die Witte Kerst op dit blog geschreven (hier en hier).

De laatste Kerst was weer eens zonder sneeuw. Maar net als voorheen kijken we met een ruimer tijdsvenster rond de kerstdagen van 11 december tot en met 8 januari naar mogelijke sneeuwval. De data zijn uur waarnemingen van het KNMI, data van Airport Maastricht-Aken vanaf de winter 1951-1952 tot nu. Daar staan de uren waarin sneeuw is gevallen. En zodra er iets is gevallen telt de betreffende dag mee. Arbitraire keuze voor de periode en de hoeveelheid sneeuw natuurlijk, maar het geeft wel een gelijke basis. In de grafiek wordt een percentage gegeven, het aantal dagen met sneeuw gedeeld door het aantal dagen van de periode i.c. 29 dagen.

In de voorgaande jaren na 2010 zijn weinig dagen met sneeuw voorgekomen in de genoemde perioden. De trend is nog steeds afnemend, ook hier duidelijk te zien in het verloop van een smooth trendlijn met een 95% betrouwbaarheidsinterval (als lichtblauwe band). We zitten onder de 20% kans.

Droegemeier, meteoroloog en adviseur van Trump

Het onwaarschijnlijke is dan toch gebeurd: na twee jaar heeft Trump weer een directeur voor het White House Office of Science and Technology Policy, de positie van wetenschappelijke adviseur van de president. De benoemingsprocedure heeft vier maanden geduurd. Het is Kelvin Droegemeier, een meteoroloog en voorheen professor aan de universiteit van Oklahoma. Hij staat bekend als een goed onderzoeker. In de sessies met de benoemingscommissie van de Senaat heeft hij zich wel terughoudend opgesteld ten aanzien van de klimaat discussie:

“science rarely provides immutable answers about anything. … I think we have to have everyone at the table talking about these things and let the science take us where it takes us.”

Positief is dat hij vindt dat wetenschap vrij moet zijn van politieke beïnvloeding. Het wordt afwachten of hij zelf inderdaad invloed kan hebben op wat Trump en diens omgeving aan “beleid” afscheiden. De afgelopen twee jaar hebben geleerd om het begrip “beleid” in relatie met Trump met argusogen te beschouwen. En de omgang van Trump met de vele experts die hem adviseerden belooft evenmin weinig goeds.

 

Ivan Rogers, voormalig UK ambassadeur bij de EU over de Brexit

Sir Ivan Rogers was tot voor enkele jaren UK ambassadeur bij de Europese Unie. hij stapte uit die functie bij de start van de onderhandelingen met de EU. Hij wist toen al dat er weinig onderhandelingskracht aanwezig was in Whitehall. Hij was de voorman van het UKRep, de UK vertegenwoordiging bij de EU, een team dat door jarenlange ervaring veel had bereikt in onderhandelingen, ook als de resultaten andere lidstaten niet zo bevielen, en menig voordeeltje naar de UK ging. Als iemand het klappen van de zweep bij onderhandelingen met de EU kent, dan is hij het wel. Als hij de onderhandelingen had gevoerd zou de huidige chaos waarschijnlijk zijn voorkomen.

Rogers heeft onlangs een toespraak gehouden aan de universiteit van Liverpool, waarin hij bijzonder scherp en op typisch Britse wijze de tekortkomingen van de Brexit aan de kaak stelt en voorstellen formuleert hoe de UK in de komende tijd orde zou moeten scheppen in eigen huis en zich (beter) moet voorbereiden op de volgende onderhandelingsronde. Een tweede ronde die de relatie tussen de UK en de EU moet schetsen.

De transcriptie van de toespraak is een ware long-read, te lang voor een artikel. Je moet er de tijd voor nemen om het hele verhaal te lezen, maar het is dan ook de moeite meer dan waard. Rogers verdeelt zijn verhaal in negen lessen. Lessen die geleerd zijn in de afgelopen jaren, en die slechts weinigen tot zich hebben genomen.

In grove lijnen komt zijn pleidooi vooral neer op het in alle eerlijkheid en openheid omgaan met de Brexit materie en richt zijn kritiek zich op de fantasieën en vrijblijvende kletspraat van Brexiteers zonder kennis van de werkelijke gevolgen van de Brexit voor de Britse maatschappij.

 

 

Did Austerity Cause Brexit? Bezuinigingen bepaalden uitslag Brexit referendum

Update 4 december 2018

Bij de onderzoeken die een verklaring zoeken voor de achtergronden van de Leave stemmers voegt zich vandaag een artikel van Bart Los, Philip McCann, John Springford & Mark Thissen. Het is al eerder verschenen, maar het artikel kreeg vandaag de best paper award 2018 van Regional Studies, het blad waarin de studie verscheen: “The mismatch between local voting and the local economic consequences of Brexit”. Regional Studies, Volume 51, 2017 – Issue 5, 786-799 . Twee Nederlandse auteurs: Bart Los van de RUG, Mark Thissen is van het PBL. De studie verwijst onder andere naar een artikel uit 2016-2017 van Thiemo Fetzer, dat hieronder aan de orde komt. Hier is het abstract:

“This paper reveals that in the 2016 UK referendum regarding whether to remain in or leave the European Union, the regions that voted strongly for leave tended also to be those same regions with greatest levels of dependency on European Union markets for their local economic development. This observation flies in the face of pro-leave narratives that posited that the major beneficiaries of European Union membership were the ‘metropolitan elites’ of London. Economic geography dominated the observed voting patterns, and geography will also certainly dominate the post-Brexit economic impacts, but not necessarily in a way that voters anticipated or wished for.”

Update 26 november 2018

De hieronder genoemde onderzoeker Thiemo Fetzer heeft met collega Eleonora Alabrese een vervolg geschreven: “Who is NOT voting for Brexit anymore?”. Een klein deel van de Leave stemmers hebben een swing gemaakt en zouden nu voor Remain stemmen. Hier is het abstract:

“Using estimates of support for Leave across UK local authority areas constructed from a comprehensive 20,000 strong survey, we show that both the level and the geographic variation capturing differential degrees of support for Leave have changed significantly since the 2016 EU referendum. A lot of area characteristics, many of which were previously associated with higher levels of support for Leave, are now significant correlates capturing a swing towards Remain. They include, for example, the degree to which local authorities receive transfers from the EU or the extent to which their economies rely on trade with the EU, along with past electoral support for UKIP (and
the BNP) and exposure to immigration from Eastern Europe. Lastly, exposure to austerity since 2010 is among the strongest individual correlates weakening the support for Leave. The evidence is consistent with the argument that the small margin of victory of Leave in 2016 was, to a significant extent, carried by protest voters, who used the EU referendum to voice their discontent with domestic social and economic developments, particularly, austerity. Lastly, we present some evidence suggesting that the UK public, even in Leave supporting areas, would be much more willing to make compromises on free movement
and aspects of single market membership compared to what appears to be the UK governments negotiation objective.”

In deze laatste dagen is het nog niet zeker hoe de Brexit afspraken over de scheiding worden ontvangen door de lidstaten en het Britse parlement. In het parlement lopen de opvattingen dwars door alle partijen, en de uitkomst van een komende stemming is moeilijk voorspelbaar. Aan de ene kant lopen Brexiteers te hoop tegen PM May en willen dat ze aftreedt: haar deal met de EU gaat hen te ver. Aan de andere kant groeit de weerstand tegen de Brexit als zodanig en wordt gevraagd om een tweede referendum. Veler ogen zijn gericht op Jeremy Corbyn, fractieleider van Labour. Corbyn is persoonlijk vóór de Brexit en komt onder druk niet veel verder dan te stellen dat het eigenlijk nuttig zou zijn om te weten te komen wat de achtergronden zijn van de Leave stemmers van het referendum in 2016.

Er zijn allerlei oorzaken gezocht naar deze achtergronden. Zoals Englishness, geworteld in een nostalgisch verlangen naar vroegere glorieuze tijden, toen de Engelsen nog baas waren over een deel van de wereld. Het zit bij grote delen van de bevolking ingebakken, maar het staat helaas ver van de huidige realiteit.

Een meer serieus onderzoek is uitgevoerd aan de Warwick University in Coventry. In oktober 2016 (herzien in april 2017) verscheen een rapport “Who Voted for Brexit? A Comprehensive District-Level Analysis”. Auteurs: Sascha O. Becker, Thiemo Fetzer en Dennis Novy. Zij hebben op lokaal niveau (380 in de UK) onderzocht wie er voor de Brexit heeft gestemd. De belangrijkste drijfveren van de Leave stemmers waren opleiding, de historische afhankelijkheid van fabrieksarbeid, laag inkomen en hoge graad van werkloosheid. Op wijkniveau in vier steden (Birmingham, Bristol, Nottingham en the Royal Borough of Greenwich in London) bleek dat kiezers in wijken met deprivatie in termen van opleiding, inkomen en werkloosheid meer voor Leave kozen, en bij vorige verkiezingen op de UKIP stemden. Er was weinig invloed van de immigratie uit de Oost-Europese landen.

De bezuinigingen die zijn doorgevoerd vanaf 2009 op publieke dienstverlening en op uitkeringen hebben de armere wijken het hardst getroffen, en die bezuinigingen zijn duidelijk gerelateerd aan Leave stemmers. Net als de kwalitatieve achteruitgang in de medische zorg van de National Health Service.

Drijfveren als weerstand tegen de EU in termen van handel en immigratie bleken nauwelijks van invloed te zijn geweest. Terwijl immigratie – take back control – en handel  toch de centrale thema’s zijn geweest in de campagne. Dat gold ook voor randverschijnselen als het weer en uitval van treinen. Onzeker zijn de invloeden van verschijnselen als Boris Johnson en de moord op Remain voorstandster Jo Cox net voor het referendum.

Een grotere opkomst van jongere kiezers die in meerderheid voor Remain stemden zou overigens het resultaat van het referendum niet hebben veranderd.

In een diepgaander vervolgonderzoek “Did Austerity Cause Brexit?”van juni 2018 heeft Thiemo Fetzer vastgesteld dat de bezuinigingen inderdaad de belangrijkste drijfveer is geweest en dat de Leave stemmers hun stem gebruikt hebben als protest tegen het establishment. Het pittige rapport heeft een strakke analytische aanpak en is veelomvattender dan voorgaande studies op dit terrein. Het rapport wordt in een LSE artikel van Thiemo Fetzer behandeld en in de Guardian zijn enkele artikelen hierover cerschenen, zie het twitteraccount van Thiemo Fetzer.

Uit het hoofdstuk Conclusion van het rapport:

“This paper presents novel and comprehensive evidence suggesting that austerity induced welfare reforms brought about by the Conservative-led coalition government from late 2010 onwards are key to understanding Brexit. Austerity-induced welfare reforms are a strong driving factor behind the growing support for the populist UKIP party in the wake of the EU referendum, contributed to the development of broader anti-establishment preferences and are strongly associated with popular support for Leave. The results suggest that the EU referendum either may not have taken place, or, as a back of the envelope calculations suggests, could have resulted in a victory for Remain, had it not been for austerity.”

En Fetzer stelt verder:

“While exposure to austerity-induced welfare reforms is a key activating factor, contributing to the build up of anti-EU preferences and support for populist parties, the underlying economic causes that lie behind the growing reliance and exposure of (especially low skilled) individuals on the welfare  state is of key relevance to the broader public and political debate. This paper provides some suggestive auxiliary evidence indicating that factors contributing to the growing skill-divide in labor markets are likely to go beyond trade-integration alone, which is a key driver explored in an important growing literature.”

Daarmee legt hij de vinger op de groeiende afhankelijkheid van laag geschoolden van de sociale voorzieningen als factor achter het kiesgedrag en de proteststem. Het voedt de protesten tegen de politieke klasse en is een belangrijke bron voor de groei van populistische partijen. De Leave stemmers hebben geen partij organisatie nodig om hun doel te bereiken, zoals de protestbeweging “gilets jaunes” in Frankrijk en Wallonië aantonen. De sociale media doen dat werk wel.

Fetzer beveelt andere landen aan meer aandacht te geven aan dit verschijnsel, om te voorkomen, dat soortgelijke ontwikkelingen als de Brexit daar kunnen plaatsvinden.